عقیق: مرحوم آیت الله محمدعلی ناصری از اساتید اخلاق حوزه در یکی از دروس اخلاق خود به موضوع «فضیلت ماه ذی‌الحجه» پرداختند که متن آن بدین شرح است:
ماه ذی‌الحجه از ماه‌های بسیار پرفضیلت در تقویم اسلامی است، به‌گونه‌ای که عبادت در برخی از ایام آن، از ماه مبارک رمضان نیز فضیلت بیشتری دارد.
این عظمت و جایگاه والا به سبب رویدادهای مهمی است که در این ماه به وقوع پیوسته است. از مهم‌ترین این وقایع می‌توان به عید غدیر خم و واقعه مباهله اشاره کرد.
* شرح داستان مباهله
داستان مباهله که در بیست و چهارم این ماه رخ داد، از این قرار است که پیامبر اکرم (ص) در راستای دعوت جهانی خود به اسلام، نامه‌هایی را برای بزرگان سرزمین‌ها و علمای ادیان مختلف می‌فرستادند.
در یکی از این موارد، نامه‌ای توسط چهار نفر برای علمای مسیحی ارسال شد. در پاسخ به این دعوت، هیئتی متشکل از چهارده نفر از رهبران و هفتاد تن از بزرگان مسیحی با تشریفات خاص وارد مدینه شدند. پیامبر (ص) به مدت سه روز آنها را در خارج شهر نگه داشتند.
پس از این مدت، مسیحیان به حضور پیامبر (ص) رسیدند و اظهار داشتند که نشانه‌های پیامبری ایشان را که در کتاب‌هایشان آمده، مشاهده کرده‌اند، اما یک مسئله برایشان مبهم است:
اینکه پیامبر اسلام، حضرت عیسی (ع) را همچون سایر انسان‌ها بنده خدا می‌داند، در حالی که از نظر آنها، عیسی (ع) به دلیل نداشتن پدر، پسر خداست. پیامبر (ص) در پاسخ فرمودند که اگر این استدلال درست باشد، حضرت آدم (ع) که نه پدر داشت و نه مادر، باید از عیسی (ع) برتر باشد.
پس از مباحثات طولانی و عدم پذیرش استدلال‌های پیامبر (ص) از سوی مسیحیان، قرار بر مباهله شد.
روز بعد، پیامبر (ص) همراه با امیرالمؤمنین (ع)، حضرت فاطمه (س) و امام حسن و امام حسین (ع) برای مباهله حاضر شدند.
جمعیت زیادی نیز برای مشاهده این رویداد گرد آمده بودند. یکی از علمای برجسته مسیحی با دیدن این صحنه، به همراهانش هشدار داد که اگر این خانواده نفرین کنند، هیچ مسیحی‌ای بر روی زمین باقی نخواهد ماند.
در نتیجه، از مباهله منصرف شدند و پذیرفتند که تحت حکومت اسلامی زندگی کرده و جزیه بپردازند.
* شرح شأن نزول «هل أتی»
روز پنجم ذی‌الحجه نیز با نزول سوره «هل أتی» (انسان) مصادف است. ماجرا از این قرار بود که امام حسن و امام حسین (ع) بیمار شدند و پیامبر (ص) پیشنهاد نذر کردن را مطرح کردند.
امیرالمؤمنین (ع) و حضرت زهرا (س) نذر کردند که در صورت شفای حسنین (ع)، سه روز روزه بگیرند.
پس از بهبودی آنها، متوجه شدند که در خانه غذایی ندارند. حضرت علی (ع) از همسایه یهودی سه صاع جو قرض گرفت و در مقابل قرار شد برایشان پشم‌ریسی کند.
فضه، خادمه اهل بیت، و حسنین نیز به این روزه پیوستند. حضرت زهرا (س) از جوها نان تهیه کرد، اما در هر سه شب هنگام افطار، مسکین، یتیم و اسیری به در خانه آمدند و اهل خانه تمام غذای خود را به آنها بخشیدند و خود با آب افطار کردند. پس از این ایثار بزرگ، سوره «هل أتی» در شأن آنها نازل شد.
ذی‌الحجه، آخرین ماه سال قمری است و پس از آن محرم، ماه آغاز سال نو، فرا می‌رسد. در روز آخر این ماه، نماز مخصوصی توصیه شده است که شامل دو رکعت است:
در رکعت اول پس از حمد، ده بار سوره توحید
در رکعت دوم پس از حمد، ده بار آیة‌الکرسی خوانده می‌شود
طبق روایات، این نماز موجب آمرزش گناهان سال می‌شود.
پس از این نماز، توصیه شده است برای دیگران دعا کنیم، زیرا هنگامی که انسان برای دیگران دعا می‌کند، فرشتگان برای او دعا می‌کنند که خداوند همان دعا را چندین برابر در حق خودش مستجاب کند.
* مهم‌ترین حاجت ما تعجیل در فرج امام زمان (عج) باشد
با آغاز ماه محرم، فصل عزاداری امام حسین (ع) فرا می‌رسد. در میان چهارده معصوم (ع)، امام حسین (ع) جایگاه ویژه‌ای دارد.
اگرچه همه معصومین کشتی نجات هستند، اما کشتی نجات امام حسین (ع) سریع‌تر است. توصیه شده است که مؤمنان حتی اگر شده یک شب در مجالس عزاداری که صاحبان اصلی آن حضرت زهرا (س) و امام زمان (عج) هستند، شرکت کنند.
روایتی از زمان امام صادق (ع) نقل شده که علی‌رغم محدودیت‌های شدید و نظارت بر خانه ایشان، وقتی مؤمنی مجلس روضه مخفیانه برگزار کرد، امام و حضرت زهرا (س) در آن حضور یافتند.
این روایت نشان می‌دهد که حضرت فاطمه (س) در تمامی مجالس عزای امام حسین (ع) حضور می‌یابند. توصیه شده است که در این مجالس با حاجت وارد شویم و مهم‌ترین حاجت ما تعجیل در فرج امام زمان (عج) باشد.
منبع:حوزه
